Không như bực lão thành ngồi chẽ từng chản tóc kẻ tơ. Khi chưa bước được vào một nấc nào của cây thang danh dự thì khôn nhất là luyện cho mình một nghề nếu thấy con đường thi cử cứ luôn lận đận. Nếu họ tu hành thì lỗ trống tâm hồn họ được trám bằng tình yêu Thượng đế và nhân loại.
Ngay từ tuổi trẻ họ làm những tội nhân mà không hề có ý nghĩ hối tiếc, phục thiện. Tất cả những nhận xét trên nói đến xu hướng ái tình thuần túy nhất của bạn trai. Cổ của bạn trai từ 17 tuổi về sau phát triển chậm và có dung dạng gần nhất định sau 20 tuổi.
Trong con mê thấy hình ảnh âu yếm của cha con và nhất là hình ảnh cùng các vết khổ đau của mẹ. Có ai dám chê bạn là yếu đuối, không anh hùng khi bạn đi ngang chuồng lợn bịt mũi, chạy lẹ như đi trốn không. Bây giờ đối với các cơ quan ấy họ đâm ra hồ nghi những giáo điều, cắt nghĩa các tín lý, luân lý theo đầu óc non nớt của họ.
Nó căn cứ vào những điều kiện vật thể nên nó bắt bạn trai đòi luôn sự hiện diện của bạn mình. Họ cho cây thang danh vọng là lý tưởng của con người. Trong lãnh vực giáo dục, người có trách nhiệm nên biết tâm lý ất để nắm nam thanh.
Niềm vui thiêng liêng trong sạch của con người khiết bạch cũng mất đi trong tâm hồn và trên gương mặt họ. Tại người hay tại tình? Có lẽ tại cả hai, mà tại người nhiều hơn. Họ tự nhiên thấy khao khát tìm hiểu những huyền nhiệm về mình và người khác phái.
Đàn bà không phải họ thích cái khổ của lộn xộn đâu, nhưng bảntính họ chịu được và vấn đề tìm tịch mạc để suy tưởng họ không đặt. Đàn ông là phái yếu đối với đàn bà. Ai đã từng nắm thanh nam để ý hạnh kiểm của họ, hay thấy nam thanh sống tự nhiên lắm, liến khỉ, phá phách, nói năng bạo ngược lắm.
Lên mười bảy nghe lòng rạo rực: bạn có ái tình qua hai mươi mấy tuổi bạn được cha mẹ hội ý lo cho bạn một người bạn trăm năm. Họ ho sự hiểu biết, nhất là những lời chỉ giáo khôn dại không phải là những chân lý phải theo. Tôi đã tốn nhiều thời giờ để theo quan sát một số bạn trai xấu số, thấy họ có một lối sinh hoạt hình như độc lập với cuộc sinh hoạt thông thường trong xã hội.
Xong, họ cũng kiếm chỗ yên để nghỉ ngơi hay làm việc. Lúc sửa những tác văn của nam sinh, tôi thấytính nầy của họ rất rõ rệt. Mendousse thì từ lúc 13 tuổi trở đi, những xương ngang và xương dọc của bạn trai tiến nhanh về dài cũng như to.
Nhưng trong khuyết điểm ấy như đống cát sạn, tôi thấy nhô lên hột ngọc nầy. Bị bạn già hàm trống miệng đem nộp cho kẻ khác, xuyên tạc, mỉa mai, bạn trai đâm ra bi quan, cho đời là giả dối. Trong hạng nầy có kẻ hẹp bụng.
Con người sinh lý của họ rạo rực phát triển. Hiểu như vậy thì óc chú ý rất nghèo ở bạn gái mà giàu ở bạn trai. Tận gốc kẹt cõi lòng họ thấy thiếu một cái gì, cái gì đó không tên, không tuổi.