Ta còn thấy họ có những bực chí khí. Bạn trai muốn đề phòng các hiện tượng không lành nầy, nên xa tránh những nguyên nhân tạo nên các hình ảnh khiêu dâm. Nhưng phần đông bạn trai gọi được là chịu đựng hơn bạn gái trong những môn học đòi nhiều suy nghĩ.
Người ta thấy họ lố bịch, quá trớn, nông nỗi làm sao ấy. Họ nghe thú vị tận đáy tâm hồn những điều mà tuổi thơ họ nghe lạnh lạt, những điều mà người lớn xung quanh họ không khai thác được nguồn ham mê bằng. Cứ chung mà nói bạn trai lúc dậy thì, hay có bạn trai khác làm tri âm có tướng diện cô gái nhà lành.
Nền giáo dục buổi thiếu thời cho bạn trai nên cótính chất luyện tập (dressage) hơn là bắt ép lĩnh hội những của ăn tinh thần mà họ chưa đủ khả năng thụ nhận. Phán đoán họ dưới góc cạnh đức thanh khiết, ta thấy họ thủ phần hơn về cứu cánh con người trội hơn các kẻ khác. Có nhiều khuyết điểm đấy, nhưng dù sao bạn cũng âm thầm thán phục bàn tay xảo diệu của Tạo hóa trong sự sáng tạo bạn trai.
Trong những tổ chức thanh niên, khi gọi nam thanh lại để truyền lệnh, cho khẩu hiệu, người ta thấy trên gương mặt đa số sự sẵn sàng: dấu hiệu của lòng tốt vàng ngọc. tính nỗi bật của họ rất mực kỹ lưỡng về tiền bạc. Phải đặt vấn đề chánh danh ở thời đại nầy.
Bạn trai cởi áo, đi rửa mặt hay tắm ra ngồi ngoài chỗ mái nghỉ. Làm tác văn thì họ viết văn đọc vừa nổ mắt vừa điếc rái một lượt. tính hy sinh nầy thực đẹp.
Đàn ông đừng xưng là phái mạnh khi thấy mỹ nhân, ảnh giai nhân mà lòng rạo rực, mắt liếc dọc. Về cảnh sống đời sau, về kinh nghiệm họ cười nhạo. Giữa muà xuân của tâm hồn họ, dậy lên một bản hòa tấu có đủ khát vọng, tâm tình, ý tưởng, mơ mộng, luyến tiếc, bất mãn, lãnh đạm, hăng hái vân vân và vân vân.
Họ là thứ người đút bình nước vô lu múc nước lấy ra không có vòi. Nền giáo dục hiện giờ thì thiếu đủ chuyện. Một dấu hiệu làm họ siêu vượt bao đồng loại là họ tự giữ lòng băng tuyết.
Nhưng tôi phải công bình nói ở đây một khuyết điểm của họ là ích kỷ. Đó là những tích động, những hành động trên bắp gân chứ không phải là những tác vi mang dấu suy nghĩ. Bài vở thầy giáo rầy họ mãi, bảo phải kỹ lưỡng.
Ai biết nghĩ đến vấn đề luân lý cho hạ cấp thụ giáo của mình thì nên lấy câu ấy làm tiên ngữ. Bạn trai không thoát khỏi định luật ngàn đời nầy. Quần áo họ treo chài treo lưới.
Mẹ giận cha bỏ cơm trưa gói đồ ra đi không biết chừng nào trở lại. Tuy nhiên lương tâm của họ cần được huấn luyện theo một chủ đích tôn giáo chân chính như công giáo để đời khỏi những sa lầy luân lý về sau. Nhưng oái ăm thay khi Nã Phá Luân đặt tin tưởng vào Joséphine, phú trọn trái tim cho nàng, mua mọi vinh quang để lãnh nụ cười khen thưởng của nàng thì nàng đi vụn trộm yêu đương với một thuộc hạ của Nã Phá Luân tên Charles, một tay lỗi lạc đa tình.