Rồi tôi ngội dậy lúc nào không hay. Gia đình tôi là một vọng tộc ở Philadelphie. Cầu nguyện xong, tôi mở mắt thì ngẫu nhiên thấy một Thánh kinh vẫn đặt trên tủ đựng chén.
Điều này chí lý lắm. Có nhiều bạn lại nói: "Ước gì anh chàng Carnegie này phải trả nhưng toa hàng của ta, tiêu pha trăm món cần thiết như ta với số bổng của ta, để cho y bỏ cái giọng dạy đời ấy đi". Trong đoạn đầu Cựu Ước kinh, thì Thượng Đế cho loài người làm chủ cả vạn vật.
Vị bác sĩ săn sóc tôi chỉ khuyên có vài lời mà thay đổi hẳn đời tôi. Chỉ làm việc không ngừng, cũng đủ cho nỗi lo âu phải tiêu tan. Ông thú thiệt công việc bán kính ấy không dễ dàng đâu.
Nã Phá Luân có đủ những cái mà người thường mơ tưởng: danh vọng, uy quyền, của cải - vậy mà ông nói khi ở đảo Saint Hélène: "Trong đời tôi, không có được tới sáu ngày sung sướng". Mỗi buổi sáng chúng ta phải tự khuyến khích cho can đảm làm việc cả ngày". Chính chàng đã tổ chức trường y khoa John Hoplins hiện nổi tiếng khắp hoàn cầu, rồi làm khoa trưởng ban y khoa tại Đại học Oxford, một danh dự cao nhất trong y giới Anh.
Nếu bạn muốn đừng tự hại bạn nên mua cuốnấy. Người ta dùng những lời tục tĩu nhất trong tiếng Anh để thoá mạ tôi. Giữa đường ông không muốn đi nữa thì thôi, ngừng lại.
Trong hai năm gần đây, ông đã hỏi dọ trên 75. Má tôi dạy trong một trường làng, còn ba tôi làm trong một trại ruộng, mỗi tháng được 12 Mỹ kim. Ông Samuel Johnson nói rằng: "Cái thói quen chỉ trông thấy bề tốt của mọi việc, còn quý giá hơn một ngàn Anh kim lợi tức một năm".
Sau cùng lương tri nhắc tôi rằng lo lắng như vậy vô ích, và tôi kiếm ra một phương pháp để giải sự ưu tư đó. Chắc bạn tự hỏi sao tôi lại đề cập đến vấn đề chống mệt mỏi trong chương nói đến chống ưu phiền. Không có thì giờ để phí.
Bảy chục năm sau, ông viết thư cho bạn: "Rồi tôi về nhà, vừa đi, vừa thổi, thích chí lắm. Những cây quanh năm tươi ấy biết uốn thân, cành dưới sức nặng, biết cái đạo hợp tác với những tình thế không tránh được. Trên đường đời khấp khểnh, bạn và tôi nếu ta học cách làm cho những sự đụng chạm dịu bớt đi, thì cuộc hành trình của ta cũng dài hơn và êm đềm, sung sướng hơn.
Tôi thề rằng: "Ta không ưu phiền nữa! Ta không rên la nữa! Và nếu tinh thần thắng được thể chất, ta sẽ sống". Ông gặp tai nạn vào năm 24 tuổi. Nó là kết tinh những lịch duyệt của cả nhân loại, cha truyền con nối biết bao nhiêu đời.
Tại sao vậy? Tại bà vợ hoặc cậu con nghe lời đường mật của một tên vô lại để nó giựt hết tiền đem tiêu thoả thích. Triết gia Trung Quốc có nói: "Nhận chân sự chẳng may nhất đã xảy ra là tìm được sự bình tĩnh chân thiệt trong tâm hồn rồi". Trên 30 năm đầu tắt mặt tối, người chỉ chuốc thêm nợ và nhục nhã.