Ý muốn đó có nhiều tên. Vậy nhất định không được đọc báo trên xe! Thế là đã để dành được 45 phút rồi đấy nhé! Y là một thành điên huênh hoang phát ghét, tìm được cái gì là xúc động đến nỗi bất mãn vì thấy sao cả thế giới không xúc động như mình.
Bạn không nhất định phải chuyên tâm vào nghệ thuật hoặc văn chương mới sống được một cách đầy đủ. Nỗi nguy cuối cùng và lớn nhất là nỗi nguy tôi đã chỉ ở một chương trên: bị thất bại từ lúc đầu. Nhưng có gì lạ đâu? Vẫn là luật nhân quả mà.
Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích. Trong chương trình hàng ngày, tôi không dự tính thời giờ đọc báo. Bạn có nhớ, buổi sáng đó, nhận được một bức thư khiến bạn lo lắng, cân nhắc kỹ lưỡng khi trả lời không.
Trong cái xứ sở của thời-gian, giàu nghèo cũng như nhau, khôn dại cũng như nhau. Đọc hết chương trước, chắc bạn thấy vui vẻ hy vọng và tự nhủ: "Anh chàng này sẽ chỉ cho mình một cách dễ dàng và không mệt nhọc để làm những việc mình muốn làm từ lâu nay mà không được". Nhưng trước khi bắt đầu bạn cho phép tôi dặn nhỏ mấy lời này:
Không có gì giản tiện hơn. Trái lại, chắc chắn là giá trị 8 giờ ở sở còn tăng lên là khác. Có những người chưa bao giờ đọc Meredith (1) và dửng dưng khi nghe một cuộc tranh biện về vấn đề Stephan Phillips có phải là thi sĩ không.
Nhưng mới đầu nên gắng sức in ít như vậy thôi. Nếu phân tích kỹ thêm lòng mong mỏi, bồn chồn đó thì ta sẽ thấy nguyên do ở điều này: ta luôn luôn tự cho là phải làm thêm cái gì ngoài bổn phận của ta. Đó không phài là lời khuyên của tôi, mà là lời khuyên của những người khôn nhất, thực tế nhất ở đời.
Tôi không hiểu tại sao như vậy. Nhưng mới đầu nên gắng sức in ít như vậy thôi. Nên phòng trước những điều bất ngờ.
Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn. Bạn sẽ thấy kết quả. Chắc chắn là như thế sẽ có lợi.
Ra khỏi nơi mình ở cũng là khá rồi đấy. Riêng tôi, tôi nghĩ không có gì hợp thời bằng những tư tưởng của Marc Aurele hay Epictete; sách của hai ông rực rỡ những lý lẽ thông thường, áp dụng được vào đời sống hàng ngày của hạng trung nhân như bạn và tôi. Có nó, làm cái gì cũng được; thiếu nó, không làm được việc gì cả.
Vậy, chúng ta bắt đầu xét quỹ chi tiêu thời giờ mỗi ngày. Có người phải làm việc nhiều hơn người đó để kiếm ăn, nhưng có kẻ lại làm ít hơn. Từ sở về nhà bạn có cảm tưởng mệt nhọc đó (ý muốn nói ở sở ra, bạn không thấy mệt nhọc gì cả và bạn mệt không phải vì việc làm mà vì tưởng tượng).